Raport “Dzień dobry, chcę przerwać ciążę – o procedurach dostępu do legalnej aborcji w polskich szpitalach” zawiera wyniki monitoringu szpitali w 6 województwach. Znajdź odpowiedzi na pytania o to, czy aborcja w szpitalu jest dostępna i jakie procedury obowiązują w sytuacji, gdy zgłasza się pacjentka chcąca legalnie przerwać ciążę. Co musi się stać, jakie musi spełnić wymagania, aby otrzymać to świadczenie?
W większości szpitali nie ma żadnej oficjalnej procedury. Z całości monitoringu wynika, że tworzonych jest mnóstwo dodatkowych, nie wymaganych przez ustawę lub z nią sprzecznych, wymagań – od konsultacji i konsyliów, poprzez specjalne komisje, aż po dodatkowe opinie, które kobieta musi sama zdobyć. Czasem wymagane jest odczekanie określonego czasu między przyjęciem do szpitala a samym zabiegiem.
Dostępna aborcja w szpitalu – rekomendacje
Najważniejszą rekomendacją, która jest wynikiem uzyskanych informacji i wniosków płynących z przeprowadzonego monitoringu jest ta skierowana do Ministerstwa Zdrowia. Wydaje się, że monitoring dostarczył wyczerpujących i wiarygodnych informacji na temat tego, że przyjęte sposoby postępowania w poszczególnych szpitalach nie są jednolite, zaś wymogi stawiane przez szpitale przyczyniają się do chaosu oraz nie sprzyjają realizacji praw pacjentek w dostępie do legalnych zabiegów przerwania ciąży.
Dlatego rekomendujemy Ministerstwu Zdrowia stworzenie jasnych wytycznych dla szpitali, które mają oddziały ginekologiczno-położnicze i do których mogą trafiać pacjentki chcące przerwać ciążę i mające do tego prawo.
Jednocześnie wskazujemy, że z punktu widzenia praw pacjentek, najkorzystniejsza jest sytuacja, kiedy szpital ma określoną procedurę w sytuacji zgłoszenia się pacjentki i jej decyzji o przerwaniu ciąży.
Cechy idealnej procedury:
- spisana w formie dokumentu, dostępnego dla personelu szpitala i pacjentek, co zwiększa szansę na to, że jest powszechnie znana i stosowana.
- możliwie krótki i kompleksowa, uwzględniająca wszystkie przesłanki do przeprowadzenia legalnych zabiegów i określać dokładnie sposoby postępowania dla każdej z nich. Te sposoby postępowania nie mogą jednak stać w sprzeczności z obowiązującymi przepisami.
- nie może wymagać skierowania od więcej niż jednego lekarza, choć wskazane jest zapewnienie możliwości konsultacji w skomplikowanych przypadkach. Zasięgnięcie opinii drugiego i następnego lekarza powinno być podyktowane tylko względami medycznymi i stanowić realizację prawa pacjentki do informacji i dodatkowej konsultacji, nie zaś wymóg.
- nie nakłada obowiązku przedstawiania orzeczeń od konkretnych instytucji, gremiów czy komisji.
- znosi konieczność podróży i zbędnego oczekiwania oraz ponoszenia dodatkowych kosztów.
- zwraca uwagę na prawa pacjentek (np. prawo do informacji) i wyznacza granice uprawnień lekarzy w celu zapobiegania nadużyciom (tak jak np. procedura szpitala nr 110 w województwie mazowieckim).
- zawiera uwagi na temat pilności i ograniczeń czasowych, przyjmując rozwiązania zapobiegające zbędnym opóźnieniom.
- uwzględnia możliwość konsultacji psychologicznej. Jednak konsultacja ta nie może być traktowana jako wymóg na drodze do uzyskania świadczenia zdrowotnego.