Rozpoczynamy cykl prezentujący interpelacje poselskie złożone w lutym tego roku przez posłanki Lewicy oraz odpowiedzi udzielone przez Ministerstwo Zdrowia. Pierwsza interpelacja dotyczy nadużywania klauzuli sumienia przez lekarzy publicznej służby zdrowia. Zgłaszające posłanki: Wanda Nowicka, Monika Falej, Małgorzata Prokop-Paczkowska, Hanna Gill-Piątek, Anita Kucharska-Dziedzic, Katarzyna Ueberhan.
Interpelacja nr 2269_ws. klauzuli_sumienia w PDF
Klauzula sumienia jest niewątpliwą barierą w dostępie do metod i środków świadomej prokreacji, gwarantowanym przez ustawę z 1993 r. o planowaniu rodziny. W naszym raporcie „Przemoc instytucjonalna” pisałyśmy o tym, że lekarze często z przyczyn światopoglądowych odmawiają np. recept na antykoncepcję czy skierowania na badania prenatalne.
Odpowiedź Ministerstwa, oprócz cytowania przepisów, pokazuje, że MZ nie jest zainteresowane tą kwestią, ponieważ:
1) nie zbiera żadnych statystyk dot. skali stosowania klauzuli sumienia;
2) do tej pory nie uregulowało tej kwestii w taki sposób, by nie cierpiały na tym prawa pacjentek. Zamiast tego mamy enigmatyczne sformułowanie Ministerstwa: „Obecnie trwają dyskusje zmierzające do wypracowania innych rozwiązań”.
W jednym możemy się zgodzić z MZ: farmaceuci nie mogą odmawiać sprzedaży antykoncepcji z powodów światopoglądowych, bo nie przysługuje im klauzula sumienia!
Odpowiedź Ministerstwa Zdrowia na interpelację nr 2269 ws. klauzuli sumienia w PDF
Pamiętajmy, że w sytuacji odmowy świadczenia z powodu klauzuli sumienia, to szpital ma obowiązek wskazać nam innego lekarza/placówkę. Obowiązek ten wynika z wykładni przepisów o udzielaniu świadczeń zdrowotnych przez publiczny system ochrony zdrowia. Są one jednak zbyt ogólne i rozproszone, by pomóc pacjentkom samodzielnie egzekwować ten obowiązek. Potrzebny jest zatem przepis, który regulowałby tę powinność w sposób szczegółowy (kto dokładnie ma udzielić informacji – dyrektor?, ordynator? itd.), jasny i jednoznaczny. Polski rząd, mimo regularnych nawoływań Komitetu Ministrów Rady Europy, wciąż jednak tego nie zrobił (więcej o zaleceniach tutaj i tutaj).
Omówienia pozostałych interpelacji znajdują się w zakładce „Monitoring & rzecznictwo„.