SUKCES NASZEGO RZECZNICTWA: KOMITET MINISTRÓW RADY EUROPY ZALECA REFORMY W DOSTĘPIE DO LEGALNEJ ABORCJI W POLSCE

Na początku marca 2020 r. odbyło się posiedzenie Komitetu Ministrów Rady Europy, który zajmuje się monitorowaniem wykonania zaleceń płynących z wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Decyzje Komitetu w oparciu o m.in. raporty Federacji na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny oraz Rzecznika Praw Obywatelskich, stwierdzają, że polski rząd powinien:

  • zapewnić pacjentkom realną i efektywną możliwość odwołania się od decyzji odmawiającej aborcji;
  • wprowadzić do prawa przepis o obowiązku szpitali do wskazywania innej placówki w przypadku zastosowania klauzuli sumienia;
  • ustalić jasną i efektywną procedurę postępowania z pacjentką potrzebującą legalnej aborcji – procedurę, która da pacjentkom informacje, o krokach, które potrzebują podjąć i nie będzie zawierała bezprawnych wymogów (np. obligatoryjnej konsultacji psychologicznej), a także będzie przewidywała rozwiązanie na wypadek skorzystania przez lekarza z klauzuli sumienia;
  • zbierać dane statystyczne o geograficznych rozbieżnościach w dostępie do aborcji (np. w woj. podkarpackim nie obywają się żadne zabiegi aborcji) oraz o liczbie szpitali, w których dochodzi do odmów z powodu klauzuli sumienia.

Jeśli do czasu kolejnego posiedzenia Komitetu w marcu 2021 r. nie zostanie odnotowany żaden progres w wykonaniu powyższych zaleceń, Komitet wyda tzw. rezolucję przejściową o poważniejszym wydźwięku niż dotychczasowe decyzje.

Marcowe posiedzenie dotyczyło wyroków dotyczących dostępu do legalnej aborcji i badań prenatalnych: Tysiąc p-ko Polsce (2007), R.R. p-ko Polsce (2011), P. i S. p-ko Polsce (2012). W wyrokach zawarte były jednak także zalecenia zmian natury systemowej. Niestety do dzisiaj, mimo upływu 13 lat od wydania pierwszego wyroku, żadne nie zostały wprowadzone.

Wyroki te stwierdziły naruszenie przez państwo polskie praw człowieka poprzez zaniedbania w zapewnieniu dostępu do legalnej aborcji: zgwałconej nastolatce; kobiecie z poważną wadą wzroku; kobiecie, która została zmuszona do urodzenia dziecka z poważną wadą genetyczną, tj. zespołem Turnera. Z tego tytułu polski rząd wypłacił skrzywdzonym kobietom odszkodowania w łącznej kwocie 115 000 euro.

Federacja będzie kontynuowała swój monitoring oraz rzecznictwo, by polski rząd wdrożył rekomendacje Komitetu i uszanował prawa reprodukcyjne tysięcy kobiet w Polsce.

Jak mówi nasza prawniczka Kamila Ferenc, która uczestniczyła w briefingu dla Komitetu Ministrów w Strasburgu na temat wykonywania ww. wyroków:

To jaskrawy przykład tego, jak traktuje się zdrowie i potrzeby kobiet w Polsce. O ile w innych sferach rząd pokazuje przynajmniej starania, o tyle sprawa dostępu do aborcji i badań prenatalnych w Polsce to wciąż temat tabu, w którym od kilkudziesięciu lat nie zmienia się nic. Kobiety wciąż odsyłane są od szpitala do szpitala i zdane same na siebie, nie mogą się nawet od odmowy odwołać. Światopogląd lekarzy jest ważniejszy od ich praw, a szpitale tworzą własne wewnętrzne, niezgodne z prawem procedury tak, by pacjentki zniechęcić.

Decyzje Komitetu Ministrów RE dot. wyroków Tysiąc, R.R.,  P. i S.

Kontakt dla mediów:

Kamila Ferenc – prawniczka, koordynatorka Zespołu Prawnego