Komisarka Praw Człowieka Rady Europy skierowała 11 lutego 2020 roku do Komitetu Ministrów Rady Europy szereg rekomendacji dot. niewykonania przez Polskę wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (ETPCz) w trzech sprawach dot. przerywania ciąży i diagnostyki prenatalnej – Tysiąc przeciwko Polsce, R.R. przeciwko Polsce, P. i S. przeciwko Polsce. Rekomendacje te odzwierciedlają postulaty Federacji na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny, które regularnie od czasu wydania przez ETPCz przełomowych wyroków opisuje skutki systemowych zaniedbań. Federacyjne raporty zwracają uwagę na niemal całkowity brak działań polskiego rządu w celu wykonania zaleceń Trybunału dotyczących generalnych środków zapobiegania łamaniu praw człowieka. Raporty Federacji jako organizacji społecznej wpływają do Komitetu równolegle do raportu Rady Ministrów, która stara się przedstawić swoje działania w jak najlepszym świetle.
W swoich raportach Federacja zwraca uwagę na następujące problemy wynikające z niewykonania wyroków:
- oficjalne statystyki o terminacjach ciąży wskazują na nieskuteczną implementację obecnego prawa
- procedura sprzeciwu nie jest skutecznym mechanizmem do egzekwowania prawa do legalnej aborcji i badań prenatalnych
- odmowy motywowane ideologicznie i niewykonywanie prawa utrudniają dostęp do legalnej aborcji
- brak informacji dla pacjentek o możliwości skorzystania z prawa do terminacji ciąży
- niemożność odpowiedniej realizacji kontraktów z Narodowym Funduszem Zdrowia
- brak należytego poszanowania poufności danych
- niezapewnianie szacunku małoletnim pacjentkom uprawnionym do przerwania ciąży
Diagnoza i rekomendacje Komisarki Praw Człowieka Rady Europy są zbieżne ze stanowiskiem Federacji na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny i obejmują następujące postulaty:
- Polskie władze powinny pilnie przyjąć i skutecznie wdrożyć przepisy zapewniające dostępność aborcji, w szczególności poprzez:
- wprowadzenie jasnej, skutecznej i jednolitej procedury dla pacjentek określającej dostęp do legalnej aborcji, w tym niezwłoczne skierowanie do alternatywnego świadczeniodawcy w przypadku odmowy motywowanej klauzulą sumienia,
- praktyczne informacje dla pacjentek uprawnionych do terminacji ciąży co do wymogów prawnych, w szczególności w przypadku ciąży powstałej w wyniku czynu zabronionego,
- uproszczenie i przyspieszenie procedury sprzeciwu do Rzecznika Praw Pacjenta,
- zwalczanie – poprzez akcje podnoszenia świadomości – stygmatyzacji i stereotypów płciowych związanych z aborcją, które mogą utrudniać dostęp do opieki okołoaborcyjnej,
- monitorowanie i upublicznianie liczby, dostępności i lokalizacji szpitali wykonujących terminację ciąży, jak też świadczeniodawców odmawiających z powodu klauzuli sumienia,
- monitorowanie, zbieranie i upublicznianie danych o stosowaniu klauzuli sumienia w celu odmowy legalnej aborcji,
- oszacowanie liczby pozaustawowych aborcji i migracji aborcyjnych.
2. Komisarka przypomina polskim władzom o swojej wcześniejszej rekomendacji dot. legalizacji aborcji w celu zapewnienia ochrony zdrowia i życia kobiet, jak też wolności od nieludzkiego traktowania.
Raporty Federacji do Komitetu Ministrów Rady Europy wg najnowszego:
- Communication under Rule 9(2) of the Rules of the Committee of Ministers in the cases Tysiąc v. Poland and P. and S. v. Poland; 22 January 2020
- Communication under Rule 9(2) of the Rules of the Committee of Ministers in the cases Tysiąc v. Poland, R.R. v. Poland and P. and S. v. Poland; February 2019
- Communication under Rule 9(2) of the Rules of the Committee of Ministers in the cases Tysiąc v. Poland, R.R. v. Poland and P. and S. v. Poland; August 2018
