Od kilku lat Polska stale spada w międzynarodowych rankingach mierzących jakość demokracji czy wolność mediów[1]. Równocześnie w siłę rosną organizacje fundamentalistyczne, których działania rozszerza się na kolejne obszary życia – tak publicznego, jak i prywatnego. Polski ruch antyaborcyjny zajmuje się już nie tylko ograniczeniami praw reprodukcyjnych, ale także homofobiczną nagonką na próby wzmacniania praw osób nieheteronormatywnych czy ustanawianiem prymatu światopoglądu nad prawami i wolnościami polskiego społeczeństwa[2]. Metodą salami ultrakonserwatyści budują nam państwo wyznaniowe. Otwórzmy oczy na alarmujące metody działania polskich fundamentalistów.
Uciszanie osób i organizacji o przeciwnych poglądach
Dziennikarki i dziennikarze śledczy, autorzy i autorki Atlasu Nienawiści, politycy, reżyserka, aktywistki, zaangażowana politycznie modelka – to zaledwie kilka z wielu osób, które zostały pozwane przez ultrakonserwatywną organizację prawniczą. Tworząc atmosferę zastraszenia fanatycy dążą do zakneblowania wszystkich, którzy opisują ich działalność.
“To budowanie Polski, gdzie nie będzie nawet miejsca na popartą faktami i dowodami krytykę działań uderzających w prawa człowieka, wolność i godność osób mieszkających w Polsce. Czas zrozumieć, że fundamentalistom nie chodzi o sam zakaz aborcji czy edukacji seksualnej, ale o nowy porządek świata. Organizacje z całej Europy od kilku lat realizują wspólną strategię[3], która tę ultrakonserwatywną rewolucję stopniowo realizuje”, ostrzega dyrektorka Federacji Krystyna Kacpura.
Infiltrowanie, zastraszanie i dezinformacja osób, które szukają informacji o aborcji
Historia 17-latki, którą Zuzanna Wiewiórka zmusiła do kontynuowania ciąży poprzez zaalarmowanie jej bliskich, nie jest odosobnionym przypadkiem. Zuzanna, aktywistka fundacji znanej z antyaborcyjnych furgonetek, otrzymała medal Ministerstwa Sprawiedliwości, co jest dobitnym przykładem instytucjonalnego wsparcia przemocy przez aparat władzy. Inną strategią jest podszywanie się pod organizacje udzielające informacji o aborcji, by donosić na policję lub – wzorem amerykańskich „crisis pregnancy centres” – okłamywać o skutkach aborcji, wymuszając zmianę decyzji o przerwaniu ciąży[4]. “Podkreślamy, że przerywanie własnej ciąży, podobnie jak udzielanie ogólnych informacji o aborcji[5], jest w pełni legalne. Tymczasem otrzymujemy zgłoszenia o nękaniu ze strony aktywistek i aktywistów aborcyjnych. Kobiety, które szukały online informacji o aborcji, są zalewane niechcianymi wiadomościami i zdjęciami od osób, które chcą je odwieść od prywatnej, autonomicznej decyzji o aborcji. Zespół Prawny Federy (zespol_prawny@federa.org.pl) gwarantuje bezpłatną pomoc prawną przy stalkingu czy atakach fundamentalistów”, komentuje prawniczka Federacji Kamila Ferenc.
Eskalacja przemocy
Organizacje fundamentalistyczne od początku kopiują strategie i narracje amerykańskich odpowiedników. Od wystaw z krwawymi banerami przechodzą do rozważań nad wysadzaniem miejsc, gdzie wykonuje się aborcję[6]. “I może nie byłoby by w tym nic niepokojącego, gdyby nie fakt, że amerykański ruch antyaborcyjny o długiej tradycji terroryzmu i przemocy. Zamachy bombowe, włamania, zabójstwa i pobicia lekarzy, stalking pacjentek – to rzeczywistość klinik aborcyjnych w USA od końcówki lat 70-tych[7]. Także polscy fundamentaliści – w internetowych debatach[8], czy poprzez promowany w szkołach film “Nieplanowane”[9] – przygotowują grunt pod przemoc wobec osób przerywających ciążę. Tak, samozwańczy “obrońcy życia” zaczynają dyskusje o zamachach na lekarzy przerywających ciążę, co w polskim kontekście oznacza publiczne szpitale i personel, który po prostu realizuje swoje obowiązki wynikające z ustawy o planowaniu rodziny”, zauważa Liliana Religa, koordynatorka ds. komunikacji. Amerykańscy przeciwnicy aborcji są nie tylko wzorcem dla polskich, ale też źródłem finansowania, a tym samym realizowania ich agendy. Od lat sowicie finansują skrajną prawicę w wielu europejskich krajach, w tym w Polsce, jak wynika ze śledztwa portalu Open Democracy[10].
Wchodzenie w struktury władzy
Umieszczanie swoich reprezentantów i reprezentantek na stanowiskach w państwowych instytucjach i międzynarodowych organizacjach jest jedną ze strategii ponadnarodowej sieci Agenda Europe, do której należą polskie organizacje fundamentalistyczne[11]. Osoby powiązane z ultrakonserwatywną organizację prawniczą to – dla ilustracji – rzecznik Sądu Najwyższego, członek komisji ds. Pedofilii, krajowy konsultant ds. Genetyki, członek Rady Narodowego Instytutu Wolności, wiceminister spraw zagranicznych[12]. Ponadto organizacje fundamentalistyczne prężnie działają na niwie legislacyjnej – opiniując akty prawne, inicjując obywatelskie inicjatywy ustawodawcze, wpływając na decydentów, przygotowując raporty, także dla instytucji międzynarodowych, zapewniając reprezentację procesową[13].
Apel ponad podziałami
Z powyższego wynika niepokojąca zależność – im słabsza demokracja i ochrona praw człowieka, tym silniejsze organizacje fundamentalistyczne. To generuje potrzebę interdyscyplinarnych, szerokich i długofalowych działań, dlatego apelujemy:
- do instytucji, mediów, organizacji pozarządowych o przeciwstawienie się mowie nienawiści, zastraszaniu i kłamstwom ze strony organizacji fundamentalistycznych
- do organizacji pozarządowych o podjęcie wspólnych skoordynowanych działań przeciwko przemocowym działaniom organizacji fundamentalistycznych
- do mediów o pilne monitorowanie działań organizacji fundamentalistycznych, oraz wspieranie rzetelnej debaty publicznej, wolnej od manipulacji
- do osób wykonujących zawody prawnicze o wsparcie osób pomówionych i poszkodowanych w wyniku działań organizacji fundamentalistycznych
- do osób wykonujących zawody medyczne o odporności na próby zastraszania i terroryzowania przez wystawy i lobbying organizacji fundamentalistycznych
- do użytkowniczek i użytkowników mediów społecznościowych i internetowych forów o uważność na próby manipulacji oraz dbałość o ochronę swojej prywatności i zgłaszanie[14] osób posługujących się mową nienawiści i przemocą słowną
- do kadry pedagogicznej o krzewienie krytycznego myślenia i umiejętności weryfikowania informacji
[1] https://freedomhouse.org/country/poland/nations-transit/2020
https://rsf.org/en/poland
https://freedomhouse.org/report/freedom-world/2019/democracy-retreat
[2] https://oko.press/podboje-ordo-iuris/
[3] https://www.wielkakoalicja.pl/ordo-publikacja/
[4] https://www.wysokieobcasy.pl/wysokie-obcasy/7,100865,25943836,antyaborcjonisci-ida-na-wojne-chca-podszywac-sie-pod-organizacje.html
https://www.facebook.com/KobietomNaPomoc/ www.dwiekreski.pl/
[5] https://federa.org.pl/pomocnictwo/
[6] https://www.facebook.com/federapl/photos/a.121468081215909/3560106477352035/
[7] https://prochoice.org/wp-content/uploads/2018-Anti-Abortion-Violence-and-Disruption.pdf
[8] https://www.facebook.com/federapl/photos/a.121468081215909/3560106477352035/
[9] https://oko.press/film-nieplanowane-czyli-dobrze-zaplanowane-klamstwa-o-przerywaniu-ciazy/
https://oko.press/nieplanowane-do-szkol-uczen-rozumie-ze-aborcja-to-przemysl-smierci-ktory-przynosi-ogromne-zyski/
[10] https://www.opendemocracy.net/en/5050/revealed-trump-linked-us-christian-fundamentalists-pour-millions-of-dark-money-into-europe-boosting-the-far-right/ https://euobserver.com/institutional/145686
[11] https://www.epfweb.org/sites/epfweb.org/files/online_rtno_epf_book_lores_pl_kor.pdf
[12] https://oko.press/podboje-ordo-iuris/
[13] https://www.wielkakoalicja.pl/ordo-publikacja/
[14] http://www.mowanienawisci.info/sekcja/jak-zglosic/