W związku z licznymi zgłoszeniami odmowy wykonania świadczeń gwarantowanych przez świadczeniodawców, którymi są zakontraktowane przez NFZ 4 typy poradni specjalistycznych (ginekologiczno-położnicza, endokrynologiczna, patologii ciąży, ginekologiczna) apelujemy ponownie o podjęcie działań na szczeblu centralnym. Z roku na rok w zakontraktowanych przez NFZ podmiotach leczniczych spada liczba procedur wprowadzenia wewnątrzmacicznej wkładki antykoncepcyjnej (kod ICD-9: 69.7) i jej usunięcia (kod ICD-9: 97.71). Z danych NFZ wynika, że w 2016 roku wykonano 7823 procedur, w 2017 roku – 6553, a w okresie styczeń-czerwiec 2018 roku – 1545. Dane te są niepokojące ze względu na dysproporcję miedzy liczbą przeprowadzonych procedur a liczbą kobiet w Polsce w wieku reprodukcyjnym (9 milionów), nawet biorąc pod uwagę, że nie wszystkie kobiety chcą z tego świadczenia gwarantowanego skorzystać. Polska od lat wypada źle w monitoringu dostępności nowoczesnej antykoncepcji – raport Contraception Atlas z marca 2018 roku[1] pokazuje, że zaledwie 44,8% populacji ma dostęp do nowoczesnych środków zapobiegania ciąży.

Do źródeł problemu, który Federacja na bazie otrzymywanych zgłoszeń sygnalizowała w liście z 8 grudnia 2018 roku, należą m.in. nieinformowanie pacjentek przez placówki i lekarzy/lekarki o możliwości założenia wkładek, odsyłanie ich do prywatnych gabinetów celem pobrania opłaty w wysokości 400 zł – 1000 zł, oraz bezprawne odmowy tłumaczone zbywającym oświadczeniem „my takich rzeczy nie robimy”.

Odsetek wszystkich uprawnionych poradni (kody 1032, 1450, 1452, 1454), które wykonały procedurę więcej niż 50 razy  wynosi od 0% do 0,8% (zależnie od typu poradni). Jeśli chodzi o wykonanie powyżej 10 razów, to wyniki plasują się między 0% a 10%. Podsumowując, dostępność procedury jest bardzo niska, co działa na niekorzyść szczególnie pacjentek gorzej sytuowanych, które nie mogą sobie pozwolić na wizytę w prywatnym gabinecie.

Dostępność jest także zróżnicowana regionalnie, co jest kolejnym przejawem systemowej bariery w egzekwowaniu świadczenia gwarantowanego.

W liście z 5 stycznia 2018 roku Pan Daniel Rutkowski, Zastępca Dyrektora, wyjaśnia, że od lipca zwiększono wycenę procedury do 93 punktów, przy średniej cenie punktu ok. 1 zł. To pozytywny znak, natomiast wycena pozostaje wielokrotnie niższa od kosztu świadczenia w gabinetach prywatnych, która wynosi kilkaset złotych.

W związku z powyższym, wnioskujemy o interwencję Centrali NFZ poprzez m.in. rozesłanie do wszystkich poradni i gabinetów ginekologiczno-położniczych oficjalnego pisma z przypomnieniem o obowiązujących przepisach i wynikających z nich zobowiązań oraz z zapowiedzią konkretnych sankcji za naruszanie prawa pacjentek do świadczeń zdrowotnych. Ważnym elementem kampanii informacyjnej byłoby medialne wystąpienie reprezentanta/reprezentantki NFZ do ginekologów/ginekolożek oraz personelu poradni, jak również upowszechnienie wiedzy wśród pacjentek w postaci ulotek i plakatów o przysługujących świadczeniach gwarantowanych w ramach NFZ.

Federacja będzie zobowiązana za wiadomość o podjętych przez NFZ działaniach w celu ukrócenia bezprawnych praktyk łamiących prawa pacjentek.

[1] https://www.contraceptioninfo.eu/node/7

****

Informacje o miejscach, gdzie można założyć wkładkę domaciczną w ramach NFZ, oraz instrukcje, jak postępować w przypadku bezprawnej odmowy świadczenia na stronie.

Odpowiedź ze strony NFZ na nasze pisma dotyczące potrzeby systemowych działań na rzecz poprawy dostępności procedury założenia/usunięcia wkładki na NFZ.