Komitet ONZ stwierdza, że polskie prawo aborcyjne powoduje poważne
i ciągłe naruszenia praw człowieka
Komitet wzywa Polskę do legalizacji i dekryminalizacji aborcji, aby położyć kres cierpieniu kobiet
GENEWA, 26.08.2024 — Komitet ONZ opublikował dzisiaj przełomowe wyniki dochodzenia dotyczącego poważnych szkód, jakie od dziesięcioleci wyrządza kobietom wysoce restrykcyjne polskie prawo aborcyjne.
Komitet ONZ ds. Likwidacji Dyskryminacji Kobiet (ang. Committe on the Elimination of Discrimination against Women, CEDAW) stwierdził, że wysoce restrykcyjne prawo aborcyjne w Polsce wyrządza znaczną krzywdę kobietom, powodując poważne i ciągłe naruszenia ich praw człowieka. Ustalenia zostały przyjęte przez Komitet po trzyletnim badaniu skutków obowiązującego prawa. W ramach dochodzenia Komitet przeanalizował szczegółowe materiały dowodowe i przeprowadził oficjalną wizytę w Polsce.
W ustaleniach podkreślono, że prawo prowadzi do poważnych cierpień fizycznych i psychicznych kobiet, co może być równoznaczne z okrutnym, nieludzkim lub poniżającym traktowaniem. Komitet podkreśla, że ponieważ polskie prawo nie zezwala na aborcję na życzenie, kobiety są zmuszane do kontynuowania niechcianej ciąży, szukania nielegalnych i ryzykownych możliwości przerwania ciąży lub podróżowania za granicę w celu uzyskania dostępu do opieki aborcyjnej. Jest to dla nich źródłem głębokiego cierpienia oraz naraża ich zdrowie i dobrostan na ryzyko.
W celu naprawy sytuacji Komitet zaleca Polsce legalizację i pełną dekryminalizację aborcji, uznając aborcję za prawo podstawowe, i umieszczając autonomię kobiet w centrum swojej polityki. Jako środek tymczasowy do czasu przyjęcia kompleksowej reformy prawnej, Komitet zaleca Polsce wprowadzenie moratorium na stosowanie przepisów karnych dotyczących aborcji oraz wstrzymanie wszelkich dochodzeń i ścigania osób udzielających pomocy kobietom potrzebującym aborcji.
„Wyniki te potwierdzają narażenie na znaczny ból i cierpienie, które kobiety w Polsce znoszą od dziesięcioleci z powodu prawnego systemu kontroli państwa. System ten poważnie ogranicza ich dostęp do opieki w zakresie zdrowia reprodukcyjnego. Ustalenia Komitetu są jasne: legalizacja opieki aborcyjnej jest jedynym sposobem, w jaki państwo polskie może chronić zdrowie kobiet i ich integralność osobistą. Należy pilnie wprowadzić moratorium na egzekwowanie przepisów prawa karnego dotyczących aborcji, a procesy reformy prawa muszą zapewnić szybką legalizację aborcji i jej pełną dekryminalizację” — powiedziała Katrine Thomasen, wicedyrektorka na Europę z Center for Reproductive Rights.
Odpowiedź na ustalenia Komitetu opublikował dziś również polski Rząd. Chociaż przyznał, że trwają prace nad niezbędną reformą legislacyjną, podkreślił, że koncentruje się przede wszystkim na zapewnieniu skutecznego wdrożenia odpowiednich przepisów.
„Jak wskazuje wystosowana odpowiedź, Rząd koncentruje się przede wszystkim na lepszym funkcjonowaniu obecnego systemu opieki zdrowotnej. Tymczasem ustalenia Komitetu wskazują na konieczność pilnych zmian legislacyjnych. Dopóki prawo aborcyjne nie zostanie zmienione, Polska będzie nadal naruszać swoje zobowiązania w zakresie praw człowieka, a poważne i ciągłe naruszenia praw kobiet będą kontynuowane. Rząd i Parlament muszą podjąć pilne działania. Pełna dekryminalizacja i legalizacja aborcji bez konieczności wskazywania powodu to jedyny sposób, aby Rząd wywiązał się ze swojego zobowiązania do ochrony praw kobiet i promowania równości” — powiedziała adw. Kamila Ferenc, wiceprezeska Fundacji na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny (FEDERA).
Co ważne, dochodzenie Komitetu dotyczyło wpływu wysoce restrykcyjnego prawa wprowadzonego w Polsce w 1993 r. na przestrzeni dziesięcioleci. W rezultacie Komitet spojrzał poza krótkoterminowe szkody wyrządzone kobietom w wyniku decyzji Trybunału Konstytucyjnego z 2020 r., która doprowadziła do usunięcia przesłanki do legalnej aborcji w sytuacjach poważnego uszkodzenia płodu. Ustalenia Komitetu odnoszą się do poważnych i ciągłych szkód, które były wyrządzane przez wiele lat i trwają do dziś.
###
Wyświetl/Pobierz zestaw materiałów dla mediów
KONTAKT Z MEDIAMI:
Center for Reproductive Rights: mkralj@reprorights.org
FEDERA: jkarwanj@federa.org.pl