W reakcji na liczne zgłoszenia problemów z dostępnością antykoncepcji i hormonalnej terapii zastępczej podjęłyśmy interwencję do Głównego Inspektora Farmaceutycznego.
W liście skierowanym do wiadomości Ministerstwa Zdrowia i Rzecznika Praw Pacjenta przypomniałyśmy, że obostrzenia obowiązujące w czasach pandemii stawiają pacjentki przed szeregiem barier w dostępie do antykoncepcji jak brak dostępu do konsultacji lekarskich, nieuzasadnione medycznie odmowy recepty na przedłużenie stałej antykoncepcji/antykoncepcji awaryjnej, techniczne problemy z wystawianiem e-recept, wysokie ceny, brak zamienników, niedobory w aptekach, długie oczekiwanie na zamówione środki antykoncepcyjne.
Te wszystkie czynniki oznaczają, że dostęp do godnej opieki nad zdrowiem reprodukcyjnym, które jest prawem człowieka, ulega znaczącemu uszczerbkowi. Brak realnej dostępności konkretnych produktów leczniczych w aptekach spowoduje u wielu kobiet nagłe przerwanie terapii hormonalnych, co może okazać się tragiczne w skutkach dla ich zdrowia. Co więcej, zostaną one pozbawione dotychczasowej ochrony przed zajściem w niechcianą ciążę, co również może zagrozić ich życiu, gdyż niektóre pacjentki mają przeciwwskazania do prokreacji w ogóle lub bez kuracji wspomagającej, do której dostęp w czasach epidemii jest znacząco ograniczony. Niedostępność antykoncepcji uniemożliwia kobietom świadome decydowanie o macierzyństwie, a w przypadku osób dotkniętych przestępstwem zgwałcenia, brak dostępu do antykoncepcji awaryjnej pozbawia ochrony przed niechcianą ciążą będącą wynikiem gwałtu.
W związku z licznymi zgłoszeniami zwracamy się do Państwa z prośbą o wyjaśnienie źródeł problemu niedostępności środków antykoncepcji konwencjonalnej, awaryjnej i hormonalnej terapii zastępczej (HTZ). Niedostępność/ trudna dostępność zgłoszonych nam nazw produktów o charakterze antykoncepcyjnym pokrywa się z danymi internetowej bazy KtoMaLek.pl, która sprawdza dostępność leków w ponad 9 tysiącach aptek.
Wedle naszych informacji problem braku/ograniczonej dostępności dotyczy następujących produktów:
- Antykoncepcja doustna:
- refundowana (Cyproteronum + Ethinylestradiolum) – OC-35, Syndi-35, Cyprodiol, Diane-35
- refundowana (Ethinylestradiolum + Levonorgestrelum) – Stediril 30, Rigevidon, Levomine
- nierefundowana – Mercilon, Seasonique, Adaring, Yasminelle, Angiletta, Axia Forte, Azalia, Dessette, Hastina 21, Kontracept, Logest, Madinette, Marvelon, Ovulam, Teenia, Varenelle, Vixpo, Elin, Vibin, Sylvie 30, Sidretella 30, Sylvie 20, Atywia Daily
- Antykoncepcja awaryjna – Escapelle, ellaOne
- Implant – Implanon NXT
- Wewnątrzmaciczne wkładki antykoncepcyjne – Jaydess, Levosert, Mirena
- Hormonalna terapia zastępcza (HTZ) – Systen 50, Cyclo-Progynova, Climara 50, Divina, Klimonorm, Oesclim 25, Ovestin, Progynova 21, Systen Conti, Trisequens.
Poza wskazaniem przyczyn niedostępności wymienionych i innych środków antykoncepcyjnych i HTZ prosimy o określenie, jakie działania Główny Inspektorat Farmaceutyczny podejmie, by rozwiązać problem niedostępności/ ograniczonej dostępności i/lub wezwać do tego podmioty odpowiedzialne.
Z informacji Inspektoratu z dn. 10 marca 2020 roku[1] wynika, że COVID-19 nie ma wpływu na niedobory leków czy na zakłócenia w dostawach. Prosimy o informację, jak obecnie Inspektorat ocenia wpływ pandemii na rynek lekowy, w szczególności antykoncepcji, i jak prognozuje stan zaopatrzenia aptek w najbliższych tygodniach.
[1] Informacja Europejskiej Agencji Leków w sprawie potencjalnego wpływu koronawirusa (COVID-19) na podaż leków w UE. https://www.gov.pl/web/gif/informacja-europejskiej-agencji-lekwow-w-sprawie-potencjalnego-wplywu-koronawirusa-covid-19-na-podaz-lekow-w-ue
List do GIF ws. niedostępności_antykoncepcji w PDF
Stanowisko GIF-u
Główny Inspektorat Farmaceutyczny odpowiedział na nasze zapytanie. Czego się dowiadujemy?
- GIF wycofał produkt leczniczy Symbella z powodu nieprawidłowej specyfikacji etynyloestradiolu oraz wszystkie produkty z octanem uliprystalu w dawce 5mg, przeznaczonych do leczenia mięśniaków. EllaOne o dawce 30mg jest w obrocie bez zmian
- Problemy z dostępnością produktów hormonalnej terapii zastępczej (Systen 50/Conti/Sequi) wiązały się ze zmianą podmiotu odpowiedzialnego. Nowy podmiot – Theramex Ireland Limited – wznowił dystrybucję tych środków.
- Co tydzień GIF raportuje do Ministerstwa Zdrowia problemy z dostępnością produktów leczniczych, na podstawie zgłoszeń od aptek. Jeśli więc występuje problem z dostępnością w więcej niż 5% aptek, to podlega zgłoszeniu do Ministerstwa Zdrowia. Zgłaszane przez kobiety braki środków antykoncepcyjnych w aptekach, potwierdzone danymi z bazy ktomalek.pl, sugerują, że apteki nie raportują tych problemów. Upewnimy się jeszcze w Ministerstwie Zdrowia, czy w cotygodniowych raportach nie widniały środki antykoncepcyjne.
