Klauzula sumienia

Klauzula sumienia to przyjęta w doktrynie nazwa przysługującego lekarzowi prawa do powstrzymania się od wykonania świadczeń zdrowotnych niezgodnych z jego sumieniem, z zastrzeżeniem, że lekarz ma obowiązek udzielać pomocy lekarskiej w każdym przypadku, gdy zwłoka w jej udzieleniu mogłaby spowodować niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia. Obowiązuje na podstawie art. 39 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty.

Lekarz korzystający z tego prawa ma obowiązek uzasadnić i odnotować ten fakt w dokumentacji medycznej. Lekarz wykonujący swój zawód na podstawie stosunku pracy lub w ramach służby ma ponadto obowiązek uprzedniego powiadomienia na piśmie przełożonego. W wyniku wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 7 października 2015 r., sygn. K 12/14, lekarz nie ma już obowiązku wskazania realnych możliwości uzyskania tego świadczenia u innego lekarza lub w innym zakładzie opieki zdrowotnej, tak jak przewidywał to stan prawny przed wydaniem wyroku Trybunału.